Զմրուխտ գարունն էր հյուր եկել բնությանը: Այգում ու անտառներում քաղցրահնչյուն երգում էին թռչունները: Արևը իր ջերմ ժպիտով ողողունում էր նորաբաց բողբոջներին: Բնությունը զարթոնք էր ապրում: Ծեր այգեպանն իր այգում մի փոքրիկ եղևնի տնկեց: Եղևնին նման էր կանաչ հանդերձ հագած, շփոթված երեխայի: Արևի շողերը հազիվ էին հասնում նրան: Մի մեծ, հզոր բարդի իր ճյուղերով փակել էր արևի ճանապարհը: Եղևնին տխրում էր արևի կարոտից: Նա բարձրահասակ բարդու ստվերի տակ իրեն զգում էր խեխճ ու անօգնական:
Մի օր էլ փոքրիկ եղևնին չդիմացավ ու սկսեց բարձրաձայն արտասվել: Հպարտ բարդին լսեց նրա լացի ձայնը ու հարցրեց.
-Ինչո՞ւ ես լաց լինում, այգեպանը լացկաններին չի սիրում:
-Ես լացկան չեմ, բայց արևի շողերը ինձ չեն հասնում և ես վախենում եմ, որ միշտ փոքրիկ կմնամ: Իսկ ես այնքա ՜ն եմ ուզում մեծանալ, գեղեցիկ ծառ դառնալ,-ասաց փոքրիկ եղևնին:
Բարդին արհամարհանքով վերևից քմծիծաղ տվեց.
-Մի քեզ նայի՛ր, քո թույլ ճյուղերին: Դու չես կարող մեծանալ: Իսկ հիմա ինձ նայի՛ր: Տե՛ս, թե որքան հզոր եմ ու ուժեղ: Եվ այնքան պիտի բարձրանամ, որ ճյուղերս երկինք հասցնեմ:
Փոքրիկ եղևնին ավելի կծկվեց ու ինքնամփոփ դարձավ: Այդպես անցավ գարունը և եկավ շոգ ամառը: Բարդու սաղարթն ավելի փարթամացավ: Արևի ճառագայթները չէին կարողանում ճեղքել նրա հզոր ճյուղերը, որպեսզի հասնեն եղևնուն: Իսկ փոքրիկ եղևնին այնքա՜ն էր ուզում աճել ու մեծանալ:
Եղևնին կրկին սկսեց կամացուկ հեծկլտալ: Անպատկառ բարդին շրջվեց և գոռաց նրա վրա.
-Ի՞նչ ես նորից նվնվում:
Եղևնին լացակումած շշնջաց.
-Խնդրում եմ, խղճա՛ ինձ, մի քիչ բացի՛ր ճյուղերդ: Թող արևը ինձ էլ հասնի:
-Այդ էր պակաս, որ քեզ նման խղճուկի համար նեղացնեմ իմ ճյուղերին,-հոխորտաց բարդին:
Փոքրիկ եղևնին ձայնը կտրեց: Ամառն էլ անցավ ու եկավ ոսկեհեր աշունը: Բարդին աշնանային զգեստ հագավ: Նրա կանաչ-դեղին տերևները անհոգ խաղում էին իրար հետ: Բայց ահա խոր աշնան անսիրտ քամին պոկոտեց բարդու տերևներն ու ցաքուցրիվ շպրտեց դեսուդեն: Բարդին լրիվ մերկացավ ու սկսեց դողալ: Ալեհեր ձմեռն իր ցուրտ շնչով սառեցրեց ողջ բնությունը: Բարդին սարսռաց ցրտից ու նրա բնին արցունքի սառած բյուրեղներ երևացին: Բարդին նայեց փոքրիկ եղևնուն, որ դեռ կանաչ էր ու չէր մրսում:
-Խնդրում եմ, գրկի՛ր իմ բունը, թե չէ ես կմեռնեմ ցրտից,-հուսահատ աղերսեց բարդին:
-Երբ ես լալիս էի, դու ինձ չէիր օգնում: Երբ ես խնդրում էի, դու չէիր լսում իմ ձայնը: Բայց ես կօգնեմ քեզ: Չէ՞ որ մենք բոլորս մեր մայր բնության զավակներն ենք,-ասաց եղևնին:
Փոքրիկ եղևնու բարի սիրտը լցվեց խղճահարությամբ և նա իր մատղաշ, կանաչ ճյուղերով փաթաթվեց ու գրկեց բարդու սառած բունը:
Առաջադրանքներ
- Դեղինով նշված բառերը դուրս բեր և գրիր դրանց հոմանիշները:
Զմրուխտ-սուտակ
ջերմ-տաք
երեխա-Մանուկ
հազիվ-Մի կերպ
հզոր-ուժեղ
տխուր-թախծոտ
արտասվել-լացել
գոռալ-աղմկել
բացել-բանալ
- Մոխրագույնով նշված բառերի համար իմաստով հակառակ բառեր գրիր։
թույլ-ուժեղ,մեծանալ-փոքրանալ,փոքրիկ-մեծ,կամացուկ-բարձր, գոռալ-լռել, բացել-փակել, Հագնել-հանվել
- Շագանակագույնուվ նշված բառերը դուրս բեր և գրիր երկու արմատները, նաև նշիր, թե բառն ըստ կազմության ինչպիսին է, օրինակ` մարտադաշտ- մարտ-ա-դաշտ, բարդ բառ
քաղցր-ա-հնչյուն բարդ բառ,-այգի-ե-պան բարդ բառ,-Այգի-ե-գործ բարդ բառ, բարձր-ա-հասակ բարդ բառ,ան-պատկառ ածանցավոր,- բարձր-անալ ածանցավոր,ոսկե-հեր բարդ բառ, ան-սիրտ բարդ բառ, դես-ու-դեն բարդ բառ, հուսահատ հույս-ա-հատել բարդ բառ, խղճահարություն-խիղճ-հաեել-ություն բարդ բառ - ինքնամփոփ-ինքն-ամփոփ բարդ բառ
- Անծանոթ բառերը դուրս բեր և գրիր դրանց բացատրությունը:
- Սևացրած բառերում գծիկների փոխարեն լրացրու պակասող տառերը։ Լրացնելուց հետո քեզ բառարանով ստուգիր։
- Ինչո՞ւ էր արտասվում եղևնին:-որովհետև արևի շողերը իրեն չէին հասնում
- Ի՞նչ սովորեցիր այս պատմվածքից-որ շատ բոյով լինելը միշտ չի օգտակար
- Մեկական բառով բնութագրիր, ապա նկարագրիր բարդուն և եղևնուն։Բարդի- մեծամիտ, Եղևնի-բարի:
- Դուրս գրիր այն հատվածը, որտեղ երևում է եղևնու բարությունը:
-Երբ ես լալիս էի, դու ինձ չէիր օգնում: Երբ ես խնդրում էի, դու չէիր լսում իմ ձայնը: Բայց ես կօգնեմ քեզ: Չէ՞ որ մենք բոլորս մեր մայր բնության զավակներն ենք,-ասաց եղևնին:
Փոքրիկ եղևնու բարի սիրտը լցվեց խղճահարությամբ և նա իր մատղաշ, կանաչ ճյուղերով փաթաթվեց ու գրկեց բարդու սառած բունը:
- Դուրս գրիր այն հատվածները, որտեղ
Ա. Բնութագրվում է քամին- Բայց ահա խոր աշնան անսիրտ քամին պոկոտեց բարդու տերևներն ու ցաքուցրիվ շպրտեց դեսուդեն
Բ. Նկարագրված է այգեպանը- այգեպանը լացկաններին չի սիրում:
Գ. Նկարագրված է աշունը- Բարդին աշնանային զգեստ հագավ: Նրա կանաչ-դեղին տերևները անհոգ խաղում էին իրար հետ
Դ. Նկարագրված է ձմեռը- Ալեհեր ձմեռն իր ցուրտ շնչով սառեցրեց ողջ բնությունը:
