291. Ա և Բ բառախմբերի տարբերությունը բացատրի՛ր: Ո՞ր բառախումբն ես նախադասություն համարում:

Ա. Ջրի մի նա ամբողջ առանց դեգերել էր շաբաթ անապատում: — Բ. Նա մի          ամբողջ շաբաթ առանց ջրի դեգերել էր անապատում:
Ա. Դիմավորեցին քարավանապետն ուխտավորին ուղտապանները ու     կատակով հյուծված: — Բ. Քարավանապետն ու ուղտապանները կատակով     դիմավորեցին հյուծված ուղտավորին:
Ա. Դուրս գալ երկար սևամորուք ուխտավորի շտապեց հագուստով նեղ կիրճով             քաղաքից մարդը: — Բ. Ուխտավորի երկար հագուստով սևամորուք մարդը          շտապեց նեղ կիրճով քաղաքից դուրս գալ:
Ա խմբում բառեր են, իսկ Բ խմբում այդ բառերից սարքած նախադասություններ են:

292. Տրված բառախմբերը վերածի՛ր նախադասությունների՝ առանց փոխելու բառերի հաջորդականությունը:
     Թշնամի, բանակ, շրջապատել, քաղաք:-Թշնամու բանակը շրջապատել է քաղաքը:
     Մայրամուտ, արեգակ, պալատներ, կարմիր, ներկել:-Մայրամուտին արեգակը պալատները կարմիր էր ներկել:
     Փախստական, բարձրանալ, ժայռեր, մեկ, վրա:-Փախստականները բարձրացան ժայռերից մեկի վրա:
     Այնտեղ, ժայռեր, մեջ, մարդիկ, իսկական, տներ, փորել:-Այնտեղ՝ ժայռերի մեջ մարդիկ իսկական տներ են փորել:
293. Բացատրի՛ր՝ ինչո՞ւ տրված բառախմբերը նախադասություններ չեն: Դրանք վերածի՛ր նախադասությունների:

Նրանց քաղաքները հինգ հազար տարի առաջ պատերազմել են:
«Բիբլիա» հայերեն «գիրք» է:
Հին դարերում Հյուսիսային Աֆրիկայում մի քանի քաղաքակրթություններ իրար են միացել:
Եգիպտացիներից հետո այդ երկրում փյունիկցիները՝ հին աշխարհի հիմնական             առևտրականներն ու ծովագնացները դարձան:
Կարթագենը Հռոմի գլխավոր ախոյանն էր:
Փյունիկցիները Վասկո դե Գամայից երկու հազար տարի առաջ հարավից Աֆրիկան ավիրեցին:
Այս բառախմբերում գործողություններ չկան, դրա համար էլ դրանք նախադասություններ չեն:

295. Տրված տեքստում նախադասություններն առանձնացրո՛ւ (սկսի՛ր մեծատառով, վերջակետերը դի՛ր):

Եզոպոսի առակներից մեկում այսպիսի բան է պատմվում: Ընկերոջից շատ ձուկ             որսալու համար մեկը պղտորում է ջուրը: Հավանաբար այդտեղից էլ առաջացել է «պղտոր ջրում ձուկ որսալ» արտահայտությունը: Դա գործածվում է խառնաշփոթ դրություն ստեղծող ու դրանից օգուտ քաղող մարդու մասին:

1. Համացանցից կարդա և իմացիր թե դարը քանի տարի է ու գրիր 500 տարին քանի՞ դար է։
   500 տարին 5 դար է;
2. Բալլադից դուրս գրիր ածանցավոր 2 բառ և դրանց ածանցներով նոր բառեր կազմիր։
   Անզոր-ան+զոր
   Անխելք
   
   Անկոտրում-ան+կոտրում
   Անկապ
3. Քո կարծիքով ո՞վ էր ավելի դիմացկուն․ պատասխանդ հիմնավորիր։
   
   Իմ կարծիքով ավելի դիմացկունը կաղնինն էր

280. Նախադասությունները լրացրո՛ւ: Գրածդ բայերն ընդգծիր:

Աշխարհը շատ ուրախ կլինի, եթե ձյուն գա:
Մարդիկ շատ բարի կլինեն, եթե պատեերազմ չլինի:
Ապրելը շատ անհետաքրքիր կլինի, եթե քարի անձրև գա:
Նրա աչքի լույսը կդառնաս, եթե շատ ժպտաս:

281. Նախադասությունները լրացրո՛ւ: Գրածդ բայերն ընդգծի՛ր:

Աշխարհը շատ տխուր կլինի, եթե մարդ չլինի:
Ամեն օր դպրոց գալը տոն կլինի, եթե Մարմնամարզություն շատ լինի:
Աշխարհում ամենաերջանիկ մարդը կլինեմ, եթե դպրոց չլինի:
Փողոցում ոչ մի ավտոմեքենա չի լինի, եթե բենզինը կորի:

282. Նախադասությունները լրացրո՛ւ: Գրածդ բայերն ընդգծի՛ր:

Եթե ոչ մեկին ոչինչ չարգելեն, քաոս կլինի:
Եթե մարդիկ լաց լինելն ու ծիծաղելը մոռանան ձանձրալի աշծարհ կլինի :
Եթե մեր գրադարանի բոլոր գրքերը կարդաս, Աշխարհի ամենա խելոց մարդը կդարնամ:
Եթե դպրոցական օրենքները աշակերտները հաստատեն, Քեֆ որախություն կլինի:

283. Նախադասությունները լրացրո՛ւ: Գրածդ բայերն ընդգծի՛ր:

Եթե տիեզերագնաց դառնամ, մառս կգնամ:
Եթե իմ բոլոր երազանքներն իրականանան, կլինեմ աշխարի ամենաերջանիկ մարդը:
Եթե նախօրոք ամեն ինչ հայտնի լինի, կետաքրքիր չի լինի:
Եթե ժամանակ ունենամ, շունիկիս հետ կխաղամ:

Մի օր ես գիշերը երազ տեսա Եթե ես շա՜տ ուժեղ և հարուստ լինեի ինչ կլիներ կամ ինչ կանեի։ Ես, եթե լինեի շատ ուժեղ և շատ հարուստ,կօգնեի ավելի շատ իմ երկրին, որովհետև իմ երկիրը դա իմ տունն է, իսկ իմ ուժով կօգնեի իմ երկրին զարգանալ ,կմասնակցեի Եվրոպայի Judo-ի և Break danse-ի մրցումներին։

263. Գրի՛ր, թե յուրաքանչյուր նախադասության մեջ գործողությունը ե՞րբ է կատարվում, և ընդգծի՛ր այն բառը, որ հուշեց:

Օրինակ՝
Պատմություն եմ գրում ձկների մասին: — Ներկա:

Դելֆինների մասին ամեն ինչ ուզում եմ իմանալ: — Ներկա
Նրանց մասին նոր գիրք է հրատարակվելու: — Ապագա
Դելֆինների կանչերը կուսումնասիրեմ ու ամեն ինչ կհասկանամ: — Ապագա
Այդ դելֆինը մի տղայի հետ իսկական ընկերություն էր անում: — Անցյալ
Այդ գիտնականը զբաղվում է ծովային փոքրիկ, բայց մոլեգին մի ձկնիկի՝ «ծովային սատանայի»  ուսումնասիրությամբ: — Ներկա

264. Պարզի՛ր, թե տրված բառախմբերն ի՞նչ սկզբունքով են կազմված:

Ա. Շողում է, գտնում եք, վազում եմ, բերում եք, քշում է, կանչում եք, հիշում ենք,             գտնում են:
Բ. Շողում էր, գտել եք, վազեց, բերեցիր, քշում էի, կանչել եք, հիշեցինք, գտանք:
Գ. Շողալու է, գտնելու եք, վազեմ, կբերես, քշելու եմ, կկանչեք, պիտի հիշենք,     գտնեն:
Ա խումբը ներկա ժամանակում է, Բ-ն՝ անցյալ, իսկ Գ-ն՝ ապագա:

265. Նախադասությունը լրացրո՛ւ:

Բայն ունի երեք ժամանակ՝ ներկա, անցյալ և ապագա:

269. Տեքստը փոխի՛ր՝ սկսելով այսպես. «Աչքերը բողոքում են ….»: Տեքստի արտահայտած մտքի մեջ ի՞նչ փոխվեց:

Աչքերը բողոքեցին, որ իրենք դեմքի վրա բոլորից բարձր են, բայց ամեն մի քաղցր բան, ասենք մեղրը, բաժին է ընկնում ո՛չ թե իրենց, այլ բերանին: Բայց երբ մարդը նրանց մեղր տվեց, աչքերը կսկծացին ու արցունքոտվեցին:
Աչքերը բողոքում են, որ իրենք դեմքի վրա բոլորից բարձր են, բայց ամեն մի քաղցր բան, ասենք մեղրը, բաժին է ընկնում ո՛չ թե իրենց, այլ բերանին: Բայց երբ մարդը նրանց մեղր է տալիս, աչքերը կսկծցում ու արցունքոտվում են:

271. 27 Փակագծերում տրված բայերը գրի՛ր պահանջված ձևով:

Ծարավ ագռավը թռավ կճուճի մոտ ջուր խմելու: Կտուցը ջրին որ չհասավ, փորձեց (փորձել) կճուճը թեքել: Բայց կճուճն ամուր կանգնել էր տեղում, ու ագռավը թեքել չկարողացավ: Նա մի քիչ մտածեց (մտածել) ու մանր քարեր լցրեց (լցնել) կճուճի մեջ: Ջուրը բարձրացավ (բարձրանալ), հասավ (հասնել) կճուճի բերանին: Ու ագռավը հագեցրեց ծարավը:

274. Տեքստը փոխիր՝ սկսելով այսպես.«Հին ժամանակներում հույները կոչվում էին հելլեններ ….»:

Հին ժամանակներում հույները կոչվեցին հելլեններ, իսկ նրանց երկիրը՝ Հելլադա:
Հելլենները փոքր ժողովուրդ էին: Նրանք ապրեցին բաժան- բաժան: Յուրաքանչյուր քաղաք ներկայացրեց մի ինքնիշխան պետություն՝ տարբեր օրենքներով ու սահմաններով: Սպարտան ամենանշանավոր քաղաքներից մեկն էր: Սպարտացիները կոչվեցին նաև լակոններ՝ իրենց ապրած վայրի անունով: Սպարտացիները սեղմ ու հակիրճ խոսեցին: Այն ժամանակներից սկսած՝ սեղմ խոսակցության ոճը կոչվեց լակոնական:

Հին ժամանակներում հույները կոչվում էին հելլեններ, իսկ նրանց երկիրը՝ Հելլադա:
Հելլենները փոքր ժողովուրդ էին: Նրանք ապրում էին բաժան- բաժան: Յուրաքանչյուր քաղաք ներկայացնում էր մի ինքնիշխան պետություն՝ տարբեր օրենքներով ու սահմաններով: Սպարտան ամենանշանավոր քաղաքներից մեկն էր: Սպարտացիները կոչվում էին նաև լակոններ՝ իրենց ապրած վայրի անունով: Սպարտացիները սեղմ ու հակիրճ էին խոսում: Այն ժամանակներից սկսած՝ սեղմ խոսակցության ոճը կոչվեց լակոնական:

Բնութագրեք հսկայի մորը, ձեր խոսքը հիմնավորեք տեքստից դուրս բերված հատվածներով։

Գընաց հասավ իրենց տունը:
Տանը իը պես մեծ, ահագին
Մի մեր ուներ, բարի մի կին:
Գընաց հըսկա մորը պատմեց
Թե իրեն հետ ինչ պատահեց,

Ու գըրպանից հանեց բոլոր՝
Ահից խելառ ձին-ձիավոր:
Բարի կինը հենց որ տեսավ,
— Ամա՜ն, որդի, վա՜յ ինձ, ասավ.
Ի՞նչ ես անում էդ խեղճերին

2․ Ի՞նչ սովորեցրեց ձեզ բալլադը։

Ինձ այս էպոսը սովորացրեց, որ ուժեղից կլինի ավելի ուժեղ։

3․ Սևով նշված բայերի դեմքը, թիվը, ժամանակը գրեք։

չեմ ճանաչում-առաջին դեմք եզակի թիվ ներկա ժամանակ
գան-երրորդ թիվ հոգնակի ապառնի
Ապրե՛ք-երկրորդ դեմք հոգնակի ներկա
 հաչում-երրորդ դեմք եզակի ներկա
փըչեցին-երրորդ դեմք հոգնակի անցյալ
են քըշում-երրորդ դեմք, հոգնակի, ներկա ժամանակ
կոտորվեցին-երրորդ, հոգնակի, անցյալ
տեսավ-երրորդ, եզակի, անցյալ


4․ Բալլադից դուրս գրեք գործիական հոլովով դրված 3, բացառական հոլովով դրված 2 գոյական։

գործիական-զորքով,նիզակով,ձիով

բացառական-դեսից,դենից

5․ Գրեք ստեղծագործական աշխատանք «Եթե ես շա՜տ ուժեղ և հարուստ լինեի» վերնագրով։


Եթե ես շա՜տ ուժեղ և հարուստ լինեի

Մի օր ես գիշերը երազ տեսա Եթե ես շա՜տ ուժեղ և հարուստ լինեի ինչ կլիներ կամ ինչ կանեի։ Ես, եթե լինեի շատ ուժեղ և շատ հարուստ,կօգնեի ավելի շատ իմ երկրին, որովհետև իմ երկիրը դա իմ տունն է, իսկ իմ ուժով կօգնեի իմ երկրին զարգանալ ,կմասնակցեի Եվրոպայի Judo-ի և Break danse-ի մրցումներին։

253. Կետերի փոխարեն մտածել բայը տեղադրի՛ր համապատասխան ձևով:

            Այդ մասին նա հազար անգամ ասեց ու ոչ մի եզրակացություն չէր արել:
            Դու ինչի՞ մասին էիր, որ այդպես հանկարծակի վեր թռար:
            Երբ ես մտածում էի այդ մասին, աշխարհը փոխվում է աչքիս:
            Երանի՜ մեջ ու հետո անեիր, այդ դեպքում ամեն ինչ ուրիշ կլիներ:
            Այստեղ, ամեն ինչ ծանր ու թեթև արեց ու որոշեց մինչև հեռանալն անպայման տեսնել             նրան:
            Ես, հետո՛ արա, թե չէ ստիպված անընդհատ ներողություն ես խնդրում:

254. Նախադասություններում գործողություն կատարողի անունը չկա. գտի՛ր՝ մե՞կն է, թե՞ մեկից ավելի (եզակի՞ է թե՞ հոգնակի):

            Զարմացա-եզակի: Տեսանք-հոգնակի: Փնտրում ես-եզակի: Վազում եք-հոգնակի: Կտա-եզակի: Կհասնեն-հոգնակի:

255. Պարզի՛ր, թե տրված բառախմբերն ի՞նչ սկզբունքով են կազմված:

            Ա. Մտնեմ, տարա, հասել է, գալիս եմ, վազում ես, թռչի, ունես պիտի հասկանա,  գրավել է, կգտնեմ:
            Բ. Մտնենք, տարանք, հասել են, գալիս ենք, վազում եք, թռչեն, ունեք, պիտի  հասկանաք, գրավել են, կգտնենք:
Ա խմբում բոլոր բառերը եզակի են իսկ Բ խմբում հոգնակի։

256.Նախադասությունը լրացրո՛ւ: Պատասխանի՛ր հարցին:

            Բայն ունի երկու թիվ՝ եզակի և հոգնակի:
            Բայերից բացի՝ ո՞ր բառերը թիվ ունեն:

257. Գրի՛ր, թե յուրաքանչյուր նախադասության մեջ գործողություն կատարողն ո՞վ է, և ընդգծի՛ր այն բառը, որը հուշեց:

            Օրինակ՝
Վերջերս այնտեղ հաճախ եք հյուր գնում: — Դուք:

            Երկու հարյուր կիլոմետր կտրել, եկել եմ, որ մի բան հարցնեմ:-Ես
            Ծաղկած ճյուղը քո այգու եղրևանուց ես կտրել:-քո
            Շան վզին փոքրիկ ռադիոընդունիչ էր ամրացրել:-նա
            Անձավում ճանճի մեծության թռչուններ տեսանք:-մենք
            Հետաքրքիր բան եք մտածել:-դուք
            Մեզ ամեն տարի այցելում են:-նրանք

259. Պարզի՛ր, թե տրված բառախմբերն ի՞նչ սկզբունքով են կազմված:

            Ա. Երգում եմ, բերել եմ, լսեցի, լռեմ, կգամ, պիտի բարձրանամ:
            Երգում ենք, բերել ենք, լսեցինք, լռենք, կգանք, պիտի բարձրանանք:
            Բ. Երգում ես, բերել ես, լսեցիր, լռես, կգաս, պիտի բարձրանաս:
            Երգում եք, բերել եք, լսեցիք, լռեք, կգաք, պիտի բարձրանաք:
            Գ. Երգում է, բերել է, լսեցի, լռի, կգա, պիտի բարձրանա:
            Երգում են, բերել են, լսեցին, լռեն, կգան, պիտի բարձրանան:
Ա խմբում երգում եմ ես և մենք։
Բ խմբում երքում ես դու և դուք։
Գ խմբում երգում ես դու և նա։